|
Het
project: de bouw van een moderne vergasser op een Volvo
Doelstelling
Mijn doel was een
personenauto uit te rusten met een moderne vergasser
uit RVS. In eerste instantie lag een Amerikaanse pick-up voor de hand,
vanwege de praktische laadbak waar de generator een plek kan vinden.
Ook het lage toerental van de motoren is voor houtgas zeer geschikt.
Een nette truck zou echter een behoorlijke financiële
aderlating betekenen. Zowel wat betreft de aanschaf als de
houderschapsbelasting. Oldtimers zijn meestal in matige toestand en
irreëel duur in aanschaf. Bovendien heeft een grote auto veel
brandstof nodig. En dat moet wel aangemaakt worden.
Dus toch een personenauto. Eentje waarmee je wat kunt vervoeren. De
installatie op een aanhanger zag ik niet zo zitten. Het zou een
praktische auto moeten zijn, die ook op een normale parkeerplaats zijn
plek kan vinden.
Nu ben ik Volvo-minded en een “brick”
stond nog op het verlanglijstje “ooit te bezitten
auto’s”. Gaandeweg en zeker na de voltooiing is de
240 een gelukkige keuze gebleken.
Volgens ingewijden is het de eerste serieuze poging sinds de tweede
wereldoorlog om een houtvergasser voor mobiele toepassingen te bouwen
in Nederland. De interesse van bedrijven uit de biomassawereld en de te
verwachten media-aandacht noopten mij ertoe een nette constructie te
ontwerpen met een hoog afwerkingsniveau. Daarbij zouden
professionals ingehuurd moeten worden.
Voorbereiding
Nog vóór de aanschaf is de RDW gebeld met de
vraag of er eisen zijn ten aanzien van het rijden op houtgas. Die
blijken er niet te zijn. Ook is er geen accijnsplicht; al bleek dat
later een teleurstelling; de enige…. Maar gelukkig van korte
duur.
De RDW stond er wel op dat het geheel het netjes en stevig opgebouwd
werd, zonder uitstekende scherpe delen. Navraag bij een APK-keurmeester
leerde hetzelfde. Dit gaf de burger moed.
Daarna: bestudering van de nodige literatuur en aansluiting bij enkele
“woodgasforums” voor de nodige theoretische
onderbouwing. Ik adviseer iedereen, die een vergasser wil bouwen, in
ieder geval één boek over vergassing te lezen.
Zonder te beseffen wat er gebeurt in de generator en zonder juiste
calculatie van de oxidatie en reductiezone, is het onmogelijk een
succesvolle unit te bouwen. De meeste initiatieven stranden door een
overschot aan enthousiasme en een tekort aan parate kennis. En door
gebrek aan geduld, heel veel geduld….
Helaas is er geen toepasbare literatuur in het Nederlands beschikbaar.
In het Engels zijn er verschillende documenten zoals het “FAO
72 paper: Woodgas as engine fuel” en het “Handbook
of Biomass Downdraft Gasifier Engine Systems”. Beide boeken
zijn gedateerd, maar alleszins bruikbaar voor de basiskennis en
voldoende om een succesvolle houtgasgenerator te bouwen. En van het
internet te downloaden.
Heikel punt was het gewicht achterop. Iedere kilo op het platform is
anderhalve kilo op de achteras. Een lichte bouwwijze was noodzakelijk
om de as niet te overbelasten. Bovendien is een derde deel van de
installatie is aan de voorzijde van de auto geplaatst voor een betere
gewichtsverdeling.
Gericht zoeken op de forums leerde hoe de berekeningen uit te voeren.
De berekeningen (waarvoor de auto bekend moet zijn) leidden
tot constructietekeningen, die vele keren aangepast en veranderd zijn.
Intussen werden gesprekken gevoerd en afspraken gemaakt met familie en
kennissen die mijn potloodtekeningen in Autocad plaatsen, met Kepser
Prometaal om de delen te snijden en walsen en met Wil, verre buurman en
professioneel TIG lasser. Talloze problemen doken op, maar konden
één voor één opgelost
worden. Dat vreet tijd, maar is ontzettend leuk en bevredigend. Hoewel
een huis bouwen eenvoudiger is…..
Bouw
Nog voordat alle tekeningen definitief klaar en in Autocad stonden, ben
ik met de bouw van de details rondom de hoofdcomponenten begonnen.
De
ecu’s van de ontsteking en injectie moeten tijdens het rijden
op houtgas losgekoppeld zijn en de extra ontsteking ingeschakeld. De
gas/luchtmixer met 4 gaskleppen was een tijdvretend onderdeel, evenals
de bediening
ervan. Een
nieuwe filterbox met apart compartiment voor
het houtgas kon alleen een plekje krijgen vóór de
radiateur, die op zijn beurt weer wat naar achteren verhuisde. Al met
al heb ik onder de motorkap en het dashboard meer tijd doorgebracht dan
aan de achterkant van de auto.
Vooral het verzamelen van de componenten kostte erg veel tijd. Zonder
open budget moet het creatieve, scheppende deel van de geest het
conflict aan met het rationele deel. Overigens een verrijking voor
beide.
De koeler is voor de vooras gebouwd om gewicht achter weg te halen en
de vooras wat meer te belasten. Ik wilde de koeler niet in het zicht
hebben, omdat een koeler met voldoende capaciteit veel plaats inneemt
en daardoor niet erg elegant oogt. Bovendien is het een scherp
uitstekend deel dat voetgangers of fietsers bij een aanrijding ernstig
kan
verwonden. Vandaar dat deze onder de voortrein gebouwd is. Nadeel
is de geringere bodemvrijheid. Toch is het een spectaculair onderdeel.
Mensen gaan er graag letterlijk voor op de knieën.
De eveneens naar voor verplaatste herverwarmer vervangt de grill. De
herverwarmer warmt het natte gas uit de koeler op en voert het droog
naar de eindfilter en motor. Er zijn maar weinig autogrills uit RVS. En
al helemaal geen die 25 kilo wegen…
De voorzijde lijkt dus op het eerste gezicht voor de leek onveranderd.
Iedere component is voorzien van explosiedeksels of –kleppen,
om een hoestje te kunnen ontlasten.
In een balorige bui heb ik de belastingdienst gebeld met de vraag hoe
het zit met accijns op houtgas. Daar heb ik spijt van
gekregen… In eerste instantie werd mij te kennen gegeven dat
iedere motorbrandstof accijnsplichtig is. Maar men zou het uitzoeken.
Na twee weken ontving ik een omvangrijke email met slecht nieuws. Hout
en houtgas zijn weliswaar accijnsvrij, maar omdat het hier een
motorbrandstof betreft, zoekt de belastingdienst een hen bekende
brandstof die het dichtst in de buurt komt. Dit is methaan, met nihil
accijns. Goed nieuws, dacht ik…
Nu is het zo dat alle accijnsgoederen aangemaakt moeten worden op een
Accijns Goederen Plaats, kortweg AGP. Dit is een plek waar de douane
kan controleren of een producent zich aan de wet houdt. In mijn geval
is de auto de AGP. En die mag niet mobiel zijn. Conclusie en
aanbeveling voor de commissie van wijzen van de belastingdienst:
“Houtvergassing voor mobiele toepassingen is
verboden”…
Daar heb ik toch even buikpijn van gehad. Gelukkig heeft een hoge
ambtenaar van het Ministerie van Financiën zijn medewerkers
teruggefloten en mij veel succes met het project gewenst! Zo wierp mijn
balorigheid toch vruchten af, al was de weg ernaartoe niet prettig.
Resultaat
Eind juli 2008 was de dag des oordeels. Bijna een jaar van
voorbereiding en bouw zou die dag op de proef gesteld worden. Voorwaar
zeer spannend!
De haard gevuld met houtskool en daar bovenop de houtblokjes. De
elektrische ontsteking door middel van een gloeibougie was een
hersenspinsel van mezelf en geen idee of het zou werken. Dus de
ventilator aan, spanning op de gloeibougie en turen naar rook uit de
schoorsteen: niets. Nog een keer proberen: weer niets. Gefrustreerd de
gloeistaaf uit de haard getrokken en de hete kooldeeltjes vlogen in het
rond! En een minuut later: brandbaar gas!
Zo hebben we een dik uur het gas afgefakkeld, om de haard zich te laten
zetten. Intussen moest ik met een stroboscooplamp de ontsteking nog wat
vroeger zetten, terwijl Diny, mijn vrouw de motor doorstartte. En
voorwaar: hij sprong al aan! Zo gemakkelijk ontsteekt houtgas. Iemand
die de filmpjes over houtgasauto’s op Youtube gezien heeft,
ontwaart vaak een tegelijkertijd blijde en angstige blik op het gezicht
van de houtgasser, klaar voor de maiden trip. Dat was bij mij niet
anders.
Voorzichtig weggereden, maar het liep allemaal zo soepel, dat na een
paar kilometer de 100 km/h al gehaald werd! Meer dan ik had durven
dromen. Na dertig kilometer was het feest over, want het hoge
vacuüm tussen spruitstuk en mixer trok een gat in de
aanvoerslang.
Zo zijn de weken erna vele modificaties doorgevoerd en kinderziektes
verholpen. Veel van de theorie is op het net te vinden, maar het rijden
en probleem oplossen is een aanslag op de autodidactische geest. Ofwel:
door schade en schande wijs worden.
Na 2000 kilometer op houtgas werkte alles naar behoren en tevredenheid.
De topsnelheid is 120 km/h. Kruissnelheid 100-110 km/h. Verbruik circa
30 kilo hout per 100 kilometer, hetgeen tevens
één vulling is. Met een achterbank vol zakken
hout is het totale bereik ongeveer 400 kilometer.
De mooiste complimenten kreeg ik van de ervaren Finse
“houtgassers”. Volgens hen is de Volvo de eerste
auto die geheel volgens de huidige “state of the
art” gebouwd is. Kroon op het werk is een vermelding met
foto’s in het beroemde boek van Vesa Mikkonen:
“Woodgas for mobile applications”.
Dankwoord
Bij deze wil ik mijn dank uitspreken aan de mensen die hebben
meegewerkt aan het project:
“Maxgasman” voor zijn enorme kennis van mobiele
houtvergassing. Zonder hem was het niets geworden. Bovendien
wist hij mijn overenthousiasme te temperen tot een lager, maar
gedurende lange tijd stabiel niveau.
Vesa Mikkonen voor zijn fantastische boek (ik had het veel eerder aan
moeten schaffen) en ons frequent contact.
De leden van het WoodGasforum en Woodgasbuildersforum
Chris, Bart en Stephan van Kepser Prometaal in Cuijk voor het leveren
van het RVS
Wil voor zijn excellente TIG laswerk; je weet niet hoeveel complimenten
ik voor jou in ontvangst heb moeten nemen!
Henry en Jacko voor het Autocad tekenwerk
Zwager Toon voor het gebruik van de draaibank en dikke boren
Auto-elektra Van Dommelen, Wanroy en autobedrijf Wim Rische, Cuijk voor
het uitzoeken en repareren van de ontsteking. Hoe kun je zoveel werk
met zo’n simpel lijkend onderdeel hebben….
Internetwebshop.nl voor het schenken van de omvormer
Devobo Deventer, voor de levering van het autohout
Mark Hendriks voor het bouwen van de website
|
|